Posty

Wycieczka po Lipnie śladami miejscowych Żydów

Obraz
Wycieczka zorganizowana została przez uczniów Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta w Lipnie, w dniu 3 grudnia 2018 roku (rozpoczęcie Chanuki). Na to wydarzenie zaproszeni zostali uczniowie lipnowskich szkół, przedstawiciele władz miejskich oraz przedstawiciele parafii rzymskokatolickiej i ewangelicko-augsburskiej. (Uczestnicy projektu ''Szkoła Dialogu", wraz z opiekunem panem Pawłem Szewczakiem i panią dyrektor LO w Lipnie im. Romualda Traugutta Anną Wysocką-Kuras) (Plan wycieczki) (Przykładowe zaproszenie, które uczniowie wręczali zaproszonym gościom) (Plakat promujący wycieczkę, prezentujący lipnowską synagogę w tle) (Słowniczek stworzony przez uczestników projektu po to, żeby uczestnicy wycieczki rozumieli wszystkie terminy pojawiające się podczas naszego opowiadania) Nasza wycieczka rozpoczęła się na Placu Dekerta, gdzie uczniowie liceum zaprezentowali gościom żydowskie tańce, m.in.: Haschual. Następnie prowadzący opowiedz

Zagłada Żydów i okres powojenny

Obraz
Okres spokoju i współpracy pomiędzy narodami zamieszkującymi Lipno, przerwała II wojna światowa. Niektórzy żydowscy mieszkańcy Lipna, tacy jak m.in.: Płockier, Pociecha, Tadelis, Engelman i Lewkowicz, brali udział w kampanii wrześniowej, ginąc pod Kutnem i Modlinem. 14 września 1939 roku, synagoga została podpalona, a jeszcze wcześniej zabito ją deskami. Podczas pożaru zgineła miejscowa Żydówka-Elka Ickowicz, która widząc świątynie w płomieniach rzuciła się by ratować jej cenne wyposażenie. Kobieta została jednak zabita przed synagogą, przez niemieckiego żołnierza, który dźgnął ją bagnetem w brzuch. Całej tej makabrycznej scenie przyglądali się Żydzi mieszkający przy ulicy Gdańskiej. (Niemieckie oddziały wkraczające do Lipna) Do porządkowania pogorzeliska, zapędzono miejscowych Żydów. Następnie zaczęto niszczyć żydowskie domy oraz kirkut. Niemcy szczególnie bestialsko postępowali z przedstawicielami gminy żydowskiej. Rabinowi nakazano publicznie zbierać koński nawóz z ulicy g

Znani Żydzi urodzeni w Lipnie

Obraz
Znanymi osobami narodowości żydowskiej, urodzonymi w Lipnie byli Tosia Altman oraz Ja'akov Meridor. Tosia Altman była urodzoną w 1919 roku w Lipnie działaczką organizacji Haszomer-HaCair, która podczas II wojny światowej odwiedzała getta na terenie Polski i wzywała tamtejszą młodzież do stawienia oporu niemieckim najeźdźcą, co przypłaciła życiem. Ja'akov Meridor urodzony w 1913 roku w Lipnie był natomiast izraelskim wojskowym i politykiem, ministrem gospodarki Izraela i posłem do Knesetu.  (Ja'akov Meridor) (Tosia Altman)

Zaangażowanie Żydów w życie Lipna

Obraz
Izraelici pomimo swojej odrębności kulturowej, bardzo często angażowali się w życie społeczności Lipnowskiej.  Lipnowscy  Żydzi posiadali szereg drobnych, aczkolwiek prężnie działających organizacji politycznych. Wśród nich wymienić można np. Organizacje Syjonistyczną, której prezesem był kupiec Ruda Lajb. W mieście funkcjonowały także dwa żydowskie kluby sportowe: ‘’Makabi” oraz „Gwiazda”, które rywalizowały sportowo z innymi lipnowskimi klubami. Przy ulicy Koziej mieściła się Biblioteka Żydowska im. Pereca, w której urządzano różne odczyty. Przy bibliotece działał też Uniwersytet Powszechny im. Michalewicza. (Żydowskie organizacje) (Zarząd klubu sportowego Makabi) (Klub sportowy Makabi) (Legitymacja członka klubu sportowego Makabi) (Żydowska organizacja skautowa) Obywatele żydowscy od momentu powstania Ochotniczej Straży Pożarnej w Lipnie zasilali jej szeregi. Ponadto wśród osób, które przyczyniły się do jej powstania w 1891 roku wymienić można Daw

Jak Żydzi zarabiali na życie?

Obraz
Żydzi w Lipnie stanowili duży odsetek rzemieślników oraz byli właścicielami większości sklepów. Przy ulicy Gdańskiej znajdowały się m.in.: kantor Pinkusa Ferszta oraz sklep z farbami Icka Dobrzyńskiego. Przy ulicy Płockiej znajdował się ekskluzywny sklep Majlecha Rotmana, w którym w obuwie zaopatrywali się wyłącznie najbogatsi mieszkańcy Lipna. W roku 1902 59% przemysłu gospodarczego w powiecie lipnowskim znajdowało się w rękach Żydów. Miejscowi Żydzi nie posiadali jednak własnych cechów, dlatego zrzeszali się w cechach chrześcijańskich. Nie piastowali w nich żadnych wyższych funkcji. Najwięcej Żydów zajmowało się takimi profesjami jak: szklarz, zegarmistrz, fotograf, kapelusznik czy introligator. W tych profesjach według wspomnień mieszkańców nie mieli sobie równych. Ponadto w Lipnie, w latach 30-tych, pracowało trzech dentystów i każdy z nich był narodowości  żydowskiej. Żydzi posiadali także swoją wykwalifikowaną akuszerkę, Mindel Najburg mieszkającą na ulicy Gdańskiej.  Izrae